Kredyt hipoteczny jest to długoterminowy kredyt bankowy, którego celem jest zazwyczaj sfinansowanie budowy nieruchomości (wówczas jest to kredyt budowlano-hipoteczny) lub też jej zakup (kredyt hipoteczny). Istnieje też (popularna w naszym kraju) pożyczka hipoteczna. W tym przypadku środki pieniężne udzielane są przez bank na dowolny cel.
Możemy również spłacić inne swoje zobowiązania zaciągając kredyt hipoteczny konsolidacyjny. Wspólnym elementem wszystkich tych produktów bankowych jest istnienie hipoteki, czyli wpisu w księdze wieczystej nieruchomości stanowiącego dla banku zabezpieczenie spłaty wierzytelności.
Z uwagi na wysokość kredytu hipotecznego, często udzielany jest on na bardzo długi okres np. 20 – 30 lat lub nawet więcej (np. kredyt hipoteczny Getin Bank – do maksymalnie 50 lat, kredyt hipoteczny PKO BP – do 40 lat).
Kredyty hipoteczne są na rynku produktów kredytowych bardzo popularne, ponieważ stanowią one dla wielu osób (szczególnie dla ludzi młodych) jedyną szansę na uzyskanie własnego lokum. Są więc traktowane często w kategoriach konieczności. Jednocześnie dla banków są one bezpieczne z uwagi na fakt, iż podstawowym zabezpieczeniem spłaty jest ustanowiona na nieruchomości hipoteka. Kredyt hipoteczny ma oprocentowanie znacznie niższe niż inne produkty kredytowe.
Podstawowy podział kredytów hipotecznych to ten, który został wspomniany na wstępie, czyli podział ze względu na cel kredytu. Kredyt hipoteczny, przeznaczony na zakup mieszkania lub innej nieruchomości, zazwyczaj uruchamiany jest w całości. Bank w określonym umową terminie dokonuje wówczas przelewu całej kwoty na rachunek sprzedającego (np. deweloper). Podstawą do tego przelewu jest zawarta umowa kupna – sprzedaży. Istnieje możliwość finansowania różnych celów jednym kredytem (np. kredyt hipoteczny BPH). Jest też szansa na uzyskania większej kwoty niż ta potrzebna na zakup mieszkania (domu). W ten sposób można sfinansować wykończenie swojego nowego lokum (kredyt hipoteczny mBank daje obecnie możliwość uzyskania 110% wartości nieruchomości).
Inaczej kwestia wypłaty środków wygląda w przypadku kredytu budowlano-hipotecznego. Tutaj najczęściej przyjmowaną przez banki formą jest wypłacanie kwoty kredytu w częściach (są to tzw. transze) z góry określonych w umowie. Zawarcie umowy następuje na podstawie kosztorysu załączonego do wniosku kredytowego. Uruchamianie kolejnych transz jest uwarunkowane postępami w budowie. Dokumentuje się je m.in. poprzez przedstawienie bankowi odpowiednich faktur. Tutaj banki stosować mogą różne udogodnienia i odstępstwa idąc na rękę klientowi. Przykładowo można rozliczyć część kredytu bez przedstawiania faktur (przykładem jest kredyt budowlano-hipoteczny BGŻ, gdzie rozliczyć w ten sposób można do 40% kredytu). Regułą jest, że do momentu przelania ostatniej transzy kredytu spłacane są jedynie odsetki.
